Pomimo rekordowego napływu cudzoziemców w zeszłym roku, przewiduje się, że zapotrzebowanie na pracowników zza naszej wschodniej granicy nadal będzie rosnąć. Z badań wynika, że ok 1/3 przedsiębiorców ma problemy ze znalezieniem pracowników. 40% z nich deklaruje chęć sięgnięcia po imigrantów z Ukrainy, Białorusi czy Rosji. Jak legalnie zatrudnić obcokrajowca?
Przed przystąpieniem do zatrudnienia, pracodawca musi złożyć w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla siedziby firmy dokument o nazwie „Oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi”. To na jego podstawie obywatel państwa zza wschodniej granicy może ubiegać się o wizę roboczą. Należy pamiętać, że obcokrajowca można zatrudnić wyłącznie na podstawie pisemnej umowy, w szczególności umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
Legalne powierzenie pracy cudzoziemcowi wymaga spełnienia szeregu warunków wynikających z kilku ustaw. Przede wszystkim kandydat musi posiadać ważną wizę lub inny dokument upoważniający go do pobytu na terytorium Polski oraz pozwalający mu na wykonywanie pracy (nie może to być np. wiza turystyczna). Ponadto sam pracodawca zobowiązany jest do uzyskania dla kandydata zezwolenia na pracę wydawanego przez właściwego wojewodę. W niektórych przypadkach nie jest to wymagane, podobnie jest jeżeli obcokrajowiec posiada tzw. jednolite zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Co do zasady, wykonywanie pracy przez cudzoziemca musi odbywać się na warunkach i na stanowisku określonych w zezwoleniu na pracę.
Przed zatrudnieniem obcokrajowca, na pracodawcy spoczywa kilka obowiązków. Powinien on żądać od kandydata przedłożenia ważnego dokumentu uprawniającego go do pobytu na terenie RP, we właściwy sposób przechowywać ten dokument oraz w ciągu 7 dni zgłosić go do ubezpieczeń społecznych (zamiast numeru PESEL podaje się wówczas numer paszportu). Zobowiązany jest również upewnić się, czy w stosunku do kandydata występuje wymóg ubiegania się o zezwolenie na pracę, a jeżeli tak, to zgłosić się po nie do właściwego wojewody.
Od 1 stycznia 2018 roku ma ruszyć ogólnopolski rejestr cudzoziemców pracujących w Polsce. Z danych ZUS wynika, że w ubiegłym roku zaledwie co czwarty obcokrajowiec był ubezpieczony. Większość z nich pracowała na czarno lub na podstawie umów o dzieło. Nowe regulacje i zwiększona liczba kontroli mają wykluczyć liczne nadużycia wynikające z nielegalnego zatrudniania pracowników z zagranicy.
Artykuł przygotowany był w ramach wtorkowego cyklu artykułów prawnych w dzienniku Kurier Szczeciński.