Do 31 grudnia 2015r. w ustawach o podatku dochodowym nie było przepisów określających wprost zasady korygowania przychodów. Niestety w takiej sytuacji organy skarbowe za dominujący przyjmowały pogląd, iż przychody powinny być korygowane wstecznie, tj. poprzez ich zwiększenie lub zmniejszenie w okresie rozliczeniowym ich powstania. Dotyczyło to także przypadków, gdy przyczyną korekty przychodów były sytuacje niezależne od podatnika, np. gdy korekta przychodów była konsekwencją przyjęcia zwrotu towarów czy udzielenia rabatu.
W konsekwencji nawet w sytuacji braku winy przedsiębiorcy w przypadku korekty przychodów osiągniętych w poprzednich latach podatkowych sytuacja zmuszała przedsiębiorców do wstecznego korygowania zeznań za te lata. Następstwem złożenia korekty zwiększającej podstawę opodatkowania było powstanie zaległości podatkowej, a w dalszej kolejności obowiązek zapłaty odsetek mimo braku winy przedsiębiorcy.
Taka sytuacja rodziła poczucie niesprawiedliwości, zwłaszcza w przypadku gdy przyczyna korekty nie istniała w pierwotnej dacie zapłaty zaliczki na podatek dochodowy, lub w ustawowej dacie złożenia zeznania. Tym samym mimo, iż przedsiębiorcy składali poprawne zeznania roczne, lub prawidłowo obliczali zaliczki na podatek dochodowy – korekta wsteczna zwiększająca podstawę opodatkowania skutkowała powstaniem zaległości podatkowej, co znacznie zwiększało obciążenia. Dominujące stanowisko organów skarbowym preferujące korektę historyczną skutkowało uciążliwa praktyką dla podatników, zmuszającą ich do wstecznego rozpoznawania przychodów podatkowych.
Od 1 stycznia 2016r. ustawodawca zdecydował się zmienić tę newralgiczną kwestię wprowadzając do ustaw o podatku dochodowym co do zasady korzystniejsze reguły sporządzania korekt.
Obecnie korekty rozliczane są:
a) wstecznie – w zakresie w jakim korekta jest spowodowana błędem rachunkowym lub oczywistą omyłką
b) w okresie bieżącym obejmującym okres rozliczeniowy w którym została wystawiona faktura korygująca lub w przypadku braku faktury – inny dokument potwierdzający przyczyny korekty – w zakresie w jakim korekta nie będzie spowodowana błędem rachunkowym lub oczywistą omyłką.
Obecne regulacje wychodzą naprzeciw utrwalonym i oczywistym prawom rynku związanym z koniecznością modyfikacji cen (np. poprzez udzielania upustów), uwzględniania zasad odpowiedzialności za wadliwość towaru z tytułu rękojmi i gwarancji, oraz naprzeciw zasadzie swobody umów, której skutkiem może być konieczność podwyższenia lub obniżenia ceny, a tym samym modyfikacji podstawy opodatkowania.
O autorze Mirela Chomont
Radca prawny, doradca podatkowy. Członek komisji rewizyjnej Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie. Studia ukończyła z wyróżnieniem jako najlepsza absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie – rocznik 2010. W okresie studiów zaangażowana w pracę w Studenckiej Poradni Prawnej – Centrum Edukacji Prawnej, stanowiącej koło naukowe Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Doświadczenie zdobywała w największych szczecińskich kancelariach prawniczych. W latach 2010-2012 zatrudniona w organach administracji skarbowej. Z zamiłowania pasjonatka psychologii poznawczej i neuropsychologii.