pt.. mar 29th, 2024

Kontrakt menedżerski to bardzo specyficzna forma zatrudnienia. Co do zasady jest skierowana do osób zarządzających przedsiębiorstwem, ewentualnie kadry kierowniczej wyższego szczebla. Jeśli otrzymaliśmy propozycję pracy na jego zasadach lub nosimy się z zamiarem zatrudnienia w naszym przedsiębiorstwie zewnętrznego menedżera – powinniśmy sporo o tej specyficznej umowie wiedzieć.

Użyte na początku artykułu sformułowanie “zatrudnienie” może być mylące. Kontrakt menedżerski nie jest bowiem umową o pracę, lecz umową cywilnoprawną, której najbliżej do umowy zlecenia. Stronami takiej umowy są powierzający zarząd przedsiębiorstwem oraz zarządzający (menedżer). Pierwsza z nich – zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia za świadczoną “pracę”, druga strona zaś – do zarządzania przedsiębiorstwem. Szkopuł w tym, że w Kodeksie cywilnym próżno szukać regulacji tego typu stosunku prawnego. W piśmiennictwie prawniczym oraz orzecznictwie sądów przyjmuje się, iż umowę taką zalicza się do umów nienazwanych, zawieranych w ramach swobody umów, do której znajdą zastosowanie jedynie bezwzględnie obowiązujące przepisy Kodeksu cywilnego. Jak widać, treść takiej umowy, w tym prawa i obowiązki stron, w przeważającej części będą od woli stron zależeć. Muszą one samodzielnie uregulować w szczególności takie kwestie jak: przedmiot umowy, obowiązki i uprawnienia menedżera, składniki jego wynagrodzenia, zakres odpowiedzialności za wykonanie stawianych zadań lub celów, kryteria oceny efektywności ich realizacji, możliwość i procedurę rozwiązania umowy, czy wreszcie zakaz działalności konkurencyjnej i uwarunkowania dotyczące tajemnicy przedsiębiorstwa.

Kontrakt menedżerski należy do tzw. umów starannego działania. Oznacza to, że menedżer ma obowiązek jak najlepszego wykonywania powierzonych mu czynności, które finalnie mogą nie doprowadzić do osiągnięcia określonego rezultatu, a i tak będzie mu się należało umówione wynagrodzenie. Przyjąć należy, iż celem przyświecającym zawarciu takiej umowy jest osiągnięcie dobrej kondycji zarządzanej firmy. Dróg do tego szeroko rozumianego celu jest wiele i to w odpowiednim ich wykorzystaniu ujawnia się rola sprawnego menedżera. W przeciwieństwie do stosunku pracy nie mamy tutaj do czynienia z podporządkowaniem. Menedżer ma ogromną swobodę działania. To do niego należy wybór sposobu zarządzania przedsiębiorstwem.

Za dużą swobodą działania stoi ogromna odpowiedzialność. Menedżer, co do zasady, odpowiada na zasadach ogólnych, tj. całym swoim majątkiem i bez określonej kwotowo granicy. W związku z tym już na etapie zawierania umowy należy wlaściwie zabezpieczyć interesy stron w tym zakresie. Dobrym rozwiązaniem będzie zawarcie umowy ubezpieczenia OC z tytułu działalności polegającej na zarządzaniu przedsiębiorstwem. Z jednej strony, zabezpieczy to ewentualne roszczenia poszkodowanego przedsiębiorcy, z drugiej zaś zapewni spokój menedżerowi.

W związku z niemożnością dokładnego określenia momentu rozpoczynania i zakończenia pracy menedżera (nie odrywa on długopisu w pół zdania o godz. 16), a także takimi czynnikami jak: brak kontroli czasu “pracy”, konieczność dokonywania czynności poza normalnym rytmem funkcjonowania przedsiębiorstwa (spotkania biznesowe, negocjacje handlowe itp.), czy zależność wykonywania obowiązków menedżerskich od zmiennych okoliczności i uwarunkowań (reagowanie na pojawiające się problemy) – czas pracy menedżera jest czasem nienormowanym. Można w uproszczeniu stwierdzić, że menedżer pracuje 24 godziny na dobę. Menedżera nie obowiązują także prawne uregulowania dotyczące urlopu (nie ma on prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego określonego w przepisach Kodeksu pracy). Kwestie takie oczywiście można zawrzeć w treści umowy, przewidując np. odpłatną przerwę w wykonywaniu obowiązków.

Kontraktu menedżerskiego nie dotyczą również kodeksowe gwarancje zatrudnienia. Menedżer musi się liczyć z tym, iż może otrzymać wypowiedzenie umowy w zasadzie w każdym czasie.

Wynagrodzenie menedżera nie podlega regulacjom dotyczącym minimalnego wynagrodzenia za pracę – przyjmijmy jednak, że to nie problem – zarobki menedżerów zazwyczaj bowiem znacznie przewyższają tę granicę. W praktyce wynagrodzenie menedżerów składa się z kilku składników, np.: stałej podstawy oraz premii nierozerwalnie związanych z osiąganymi przez przedsiębiorstwo wynikami finansowymi. Dochody menedżera podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jako przychody z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Podsumowując, kontrakt menedżerski nie jest dla wszystkich. Taka forma pracy będzie odpowiednia dla osób dynamicznych i niezależnych. Wymaga ona ogromnej samodyscypliny, a także, z uwagi na interdyscyplinarność obowiązków, również doświadczenia i odpowiedniego know-how. Z punktu widzenia przedsiębiorcy, w związku z brakiem ustawowych obostrzeń, wydaje się być kuszącą alternatywą dla zatrudnienia menedżera na umowę o pracę.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *