Każdy prowadzący działalność gospodarczą przedsiębiorca posiada pewne informacje, które decydują o jego przewadze nad konkurencją. Jeżeli z pracy odchodzi ważny pracownik istnieje ryzyko, że przekaże naszą tajemnicę osobom trzecim. Jak zabezpieczyć się w takiej sytuacji?
Tajemnica przedsiębiorstwa w świetle rozumienia prawa to nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne i organizacyjne przedsiębiorstwa lub wszystkie inne, które posiadają wartość gospodarczą. Przesłanką do uznania tajemnicy przedsiębiorstwa jest konieczność podjęcia przez przedsiębiorcę działań w celu zachowania poufności informacji.
Każda firma powinna nie tylko wdrożyć politykę ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, ale także ją utrzymywać. Chodzi przecież o to, aby zapobiegać naruszeniom, a nie dochodzić roszczeń po fakcie.
Przedsiębiorca może stosować różne formy ochrony informacji. Może to być ograniczenie dostępu do takich danych, ustalenie haseł do komputerów lub oznaczanie dokumentów odpowiednią klauzulą. Z punktu widzenia prawa istotne jest natomiast zawieranie odpowiednich umów z pracownikami. Chodzi tu przede wszystkim o oświadczenia lub umowy o zachowaniu poufności (NDA) oraz umowy o zakazie konkurencji.
Nie ma uniwersalnego wzoru takiej umowy, jej forma zależeć będzie od charakteru działalności gospodarczej i samych informacji, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Są jednak pewne elementy, które powinna zawierać dobra umowa o poufności.
Przede wszystkim należy dokładnie sprecyzować informacje, które mają być zachowane w poufności. Powołanie się na sam fakt istnienia tajemnicy może okazać się niewystarczający. Tym bardziej, że w takiej umowie możemy chronić informacje, które oficjalnie nie spełniają ustawowych przesłanek do uznania je za tajemnicę przedsiębiorstwa.
Umowa powinna zawierać cel przekazania pracownikowi informacji, sposób postępowania z takimi danymi, czas jej trwania oraz kwestie odpowiedzialności za naruszenie poufności z wyszczególnieniem kar umownych.
Ale za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa grożą także kary wynikające z ustaw. Zgodnie z kodeksem pracy pracodawca może w takiej sytuacji ukarać pracownika karą dyscyplinarną, a nawet rozwiązać umowę o pracę z winy pracownika.
Osobie, która narusza tajemnicę przedsiębiorstwa w sposób wyrządzający poważną szkodę przedsiębiorcy, grożą również konsekwencje wynikające z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Może być to grzywna, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.
Ponadto w takiej sytuacji przedsiębiorca może żądać zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków, złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i formie, naprawienia szkody oraz wydania korzyści na zasadach ogólnych, a także zasądzenia określonej kwoty na cel społeczny.
Innym zabezpieczeniem pracodawcy jest umowa o zakazie konkurencji. Może ona przeciwdziałać wykorzystywaniu tajemnicy przedsiębiorstwa w działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy. Należy jednak pamiętać, że zakazując pracownikowi takiego działania, umowa powinna zawierać informacje o odszkodowaniu dla pracownika na okres obowiązywania takiego zakazu.
Artykuł przygotowany był w ramach wtorkowego cyklu artykułów prawnych w dzienniku Kurier Szczeciński.
O autorze Zbigniew Machowski
Adwokat w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Ukończył aplikację prokuratorską. Wykonując zawód adwokata kontynuuje tradycje rodzinne. Prowadzi kancelarię w Warszawie i w Szczecinie. Jest doktorantem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz studentem Master of Business Administration (MBA). Jest także doradcą restrukturyzacyjnym oraz mediatorem wpisanym na listę przy Sądzie Okręgowym w Szczecinie.