Konkursy na Facebooku to od kilku lat jedna z ulubionych form promocji marek w social media. Nic dziwnego – jest to doskonały sposób na dotarcie do nowej grupy potencjalnych odbiorców, umocnienie pozytywnego wizerunku marki oraz nawiązanie relacji z klientem. I choć konieczność posiadania regulaminu konkursu lub loterii przez ich organizatora jest przedmiotem zarówno prawa, zasad użytkowania Facebooka, jak też licznych dyskusji w sieci, to wciąż pojawiają się firmy, które nie przestrzegają tego podstawowego warunku. Niewątpliwie natomiast jest to szkodliwe nie tylko dla uczestników, ale także dla promowanych marek. Brak regulaminu grozi bowiem zablokowaniem nielegalnego konkursu, a w niektórych przypadkach nawet całego fan page’a promowanej firmy. Może spowodować nadto dotkliwe konsekwencje prawne i karnoskarbowe.
Regulamin Facebooka o regulaminie konkursu
O konieczności sporządzenia regulaminu konkursu lub loterii mówi sam regulamin Facebooka w dziale III lit. E poświęconym promocjom w serwisie. Według przepisów firmy Marka Zuckenberga, organizator odpowiada za zgodną z prawem kraju, na którego terenie jest przeprowadzona, obsługę promocji, w tym za oficjalny regulamin, warunki oferty i wymagania wstępne (np. ograniczenia wiekowe) oraz zgodność z przepisami i warunkami dotyczącymi nagród oferowanych w ramach konkursu (np. rejestracja, pozwolenia itd.). Każda promocja musi dodatkowo zawierać zapis o pełnym zwolnieniu serwisu z odpowiedzialności oraz informację, że portal w żaden sposób nie wspiera organizowanej promocji.
Krajowe uwarunkowania prawne
Organizator konkursu na Facebooku podlega przepisom kodeksu cywilnego, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nawet ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Z tej ostatniej właśnie wynika obowiązek sporządzenia stosownego regulaminu, zachowania poufności, zapewnienia bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego oraz zakaz przesyłania uczestnikom informacji handlowych bez ich wyraźnej zgody.
W prawie polskim każdy konkurs, niezależnie od miejsca jego ogłoszenia (a więc również promocja na portalu społecznościowym) stanowi bądź przyrzeczenie publiczne, które opiera się na założeniu, że organizator w ramach pewnej złożonej publicznie obietnicy nagrody za wykonanie konkretnej czynności obowiązuje się dotrzymać przyrzeczenia, bądź w przypadku bardziej rozbudowanej formy konkursu – stosunek umowny z elementami przyrzeczenia publicznego. W wyniku takiej kwalifikacji na organizatorze ciążą zatem określone obowiązki ale i ograniczenia, m.in. brak możliwości zmiany warunków konkursu lub jego odwołania w trakcie trwania.
Konkurs a loteria
Należy odróżnić konkurs od gry losowej (loterii). W przypadku konkursu o tym, kto wygra powinny decydować działania uczestników (np. wykazanie się szczególną wiedzą lub umiejętnościami). Jeżeli natomiast dana promocja zawiera chociaż jeden element, który wiąże się z losowością i przypadkowością, to bez względu na to, czy nazwiemy ją „konkursem”, „turniejem” czy „zabawą”, w świetle przepisów będzie stanowiła grę losową. Taka gra tymczasem wymaga zgłoszenia oraz uzyskania pozwolenia od izby celnej. Przy złożeniu wniosku do izby wymagane jest dostarczenie szeregu dokumentów, w tym właśnie regulaminu oraz wniesienie wymaganych opłat. Niezgłoszona loteria wiąże się z odpowiedzialnością karnoskarbową zarówno organizatora, jak i uczestnika. Stosownie do art. 89 ustawy o grach hazardowych będzie to kara 100% przychodu z loterii (dla organizatora) lub 100% uzyskanej wygranej (dla uczestnika).
Nagrody i podatki
Same nagrody również mogą przysporzyć problemów. Należy pamiętać, że muszą być one zgodne z prawem. Nie można również zapominać o kwestiach podatkowych. Po stronie zwycięzcy konkursu powstaje bowiem przychód z innych źródeł, z którym wiąże się konieczność zapłaty podatku. Art. 30 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że jest to zryczałtowany podatek w wysokości 10% wygranej lub nagrody. Dlatego też organizatorzy konkursów z reguły sięgają po jedno z dwóch rozwiązań – kwotę nagrody rzeczowej „uposażają” w należną kwotę podatku i odprowadzają ją do urzędu skarbowego lub pobierają od zwycięzcy 10% wartości nagrody przed jej wydaniem.
Co powinien zawierać regulamin konkursu?
Precyzyjnie skonstruowany regulamin powinien umożliwić uczestnikom zapoznanie się z warunkami i ograniczeniami konkursu oraz zrozumienie jego głównych założeń. Muszą znaleźć się w nim takie informacje jak m.in.:
– postanowienia ogólne (ze wskazaniem danych organizatora lub koordynatora, celu konkursu, harmonogramu itd.),
– warunki uczestnictwa (np. fanów, osób pełnoletnich),
– ograniczenia uczestnictwa (np. wiekowe, lokalizacyjne),
– wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym,
– przebieg konkursu i możliwości zwiększenia szans na wygraną (co trzeba zrobić, w jaki sposób, czego nie robić itd.),
– kryteria wyłaniania zwycięzców,
– konsekwencje nieuczciwej konkurencji (np. korzystanie z botów lub fikcyjnych kont),
– nagrody – ich ilość i wartość rynkowa,
– zasady rozliczenia podatku i wskazanie, kto poniesie ciężar finansowy związany z zapłatą 10% zryczałtowanego podatku,
– tryb postępowania reklamacyjnego,
– zapis o zwolnieniu Facebooka z odpowiedzialności.
Jak NIE robić konkursów na Facebooku?
Częstym błędem jest nie tylko brak oficjalnych regulaminów promocji, ale także stosowanie niezgodnych z regulaminem Facebooka warunków uczestnictwa lub zdobywania przewagi w konkursie.
Jeżeli chcemy, aby nasz konkurs miał większy „zasięg” możemy oczywiście zachęcać uczestników do dzielenia się informacjami o promocji ze znajomymi poprzez udostępnienie lub oznaczanie, ale nie możemy uzależniać od tego uczestnictwa w konkursie lub przyznawać dodatkowych punktów i przywilejów za takie praktyki. Popularnym rozwiązaniem stosowanym w praktyce w tym zakresie jest także korzystanie przez firmy z aplikacji konkursowych, w których użytkownik może wyrazić zgodę na to, aby aplikacja w jego imieniu zapostowała na ścianie lub zaprosiła do wzięcia udziału znajomych.
Należy pamiętać, ze konieczność przestrzegania zasad organizowania konkursów, zarówno w świetle prawa, jak i regulaminu Facebooka, chroni nie tylko organizatorów, ale także uczestników, którzy są coraz bardziej świadomi funkcjonowania takich zabaw. I choć, co prawda, Facebook w Polsce rzadko reaguje na zgłoszenia nielegalnych konkursów, to chyba nie warto narażać swoich fanów. Zwłaszcza, że w niektórych przypadkach zdobycie ich zaufania kosztowało wiele wysiłku.
Macie jakieś pytania albo prywatne doświadczenia związane z regulaminem konkursu na Facebooku?