pt.. mar 29th, 2024

Komornik popełnił błąd! Zajął mój ciągnik! Co robić?

Błędy zdarzają się w każdej profesji. Jest to nie do uniknięcia w każdej działalności zawodowej. Jednakże, czy u komorników występują tak często jak przekonują nas media? W roku 2016 prowadzono w Polsce ponad 4 mln postępowań egzekucyjnych, w roku 2015 ponad 8 mln, roku 2014 około 7 mln. Natomiast ciągle w mediach przewija się sprawa ciągnika zajętego pod Mławą. Dlaczego? Zapewne dlatego, że błędy u komorników występują rzadziej niż w innych profesjach.

Przede wszystkim należy sobie uzmysłowić, że nie każde działanie komornika, z którym się Państwo nie zgadzacie to błąd. Przywołując przysłowiowy już ciągnik, trzeba wskazać, że zgodnie z art. 845 kodeksu postępowania cywilnego (dalej kpc) komornik może zająć ruchomości dłużnika będące w jego władaniu. Co niezwykle istotne komornik nie bada czy zajęty pług należy do dłużnika, czy też może został dzień wcześniej pożyczony od sąsiada. To do stron postępowania albo osób trzecich należy udowodnienie przed sądem, że zajęty pług nie stanowi własności dłużnika.

Są dwie najważniejsze instytucje zapewniające ochronę naruszonych w postępowaniu egzekucyjnym praw. Skarga na czynności komornika oraz powództwo przeciwegzekucyjne.

Skarga na czynności komornika

Skarga na czynności komornika, wbrew swojej nazwie, nie polega na donoszeniu na złego komornika do sądu. Skarga jest zwykłym środkiem odwoławczym od decyzji komornika stosowanym w postępowaniu egzekucyjnym. Co niezwykle istotne, decyzja taka musi stanowić naruszenie prawa proceduralnego czyli przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Można ją wnieść na np. popełnione błędy w zakresie opisu i oszacowania nieruchomości, brak ogłoszenia prasowego, wyłączenie od udziału w przetargu.

Skargę wnosi się w terminie tygodniowym od dnia dokonania czynności, do komornika, który dokonał zaskarżonej czynności. Przekroczenie terminu do wniesienia skargi będzie skutkowało jej oddaleniem.

Następnie komornik przekazuje skargę wraz z aktami do sądu rejonowego. Należy pamiętać o tym, że skarga nie przysługuje na zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków pisma, na zawiadomienie o terminie czynności oraz na uiszczenie przez komornika podatku od towarów i usług. Zatem, gdy kierują państwo wniosek do komornika, a w odpowiedzi komornik wzywa państwa np. do podpisania pisma, wówczas nie można na to działanie złożyć skargi. Podobnie gdy otrzymacie państwo np. obwieszczenie o terminie licytacji to nie można w drodze skargi żądać wyznaczenia innego, bardziej dla was dogodnego terminu. Podobnie jest w kwestii podatków, które komornik tylko pobiera i odprowadza do skarbu państwa. Opłata od skargi wynosi 100 zł i przelewa się ją rachunek bankowy sądu.

Powództwo przeciwegzekucyjne – opozycyjne lub ekscydencyjne

Drugi sposób ochrony to powództwo przeciwegzekucyjne. W odróżnieniu od skargi na czynności komornika jest to środek wykorzystywany w przypadku naruszenia prawa materialnego. Powództwa przeciwegzekucyjne są dwa i mają zastosowanie w odmiennych sytuacjach.

Pierwsze. Powództwo opozycyjne uregulowane w art. 840 kpc jest składane przez dłużnika lub jego małżonka. Celem wniesienia tego powództwa jest pozbawienie tytułu wykonawczego (wyroku, nakazu zapłaty) wykonalności w całości lub części. Co ważne, powództwo takie nie służy naprawieniu błędów, które zostały popełnione w procesie. Jeżeli po wydaniu wyroku dłużnik przypomni sobie, że nie powołał jakiś dowodów lub świadków, które miały istotne znaczenie dla procesu, to nie może ich powołać w powództwie przeciwegzekucyjnym. Powództwo takie można oprzeć na zdarzeniach, które wystąpiły po wydaniu wyroku np. na zapłacie należności, niedopuszczalności zbycia wierzytelności, upływ terminu przedawnienia, potrącenie, zwolnienie dłużnika z długu przez wierzyciela. Jeżeli zatem dług został zapłacony po wydaniu wyroku albo zostało złożone oświadczenie o potrąceniu a wierzyciel pomimo tego skierował wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji. Wówczas właściwym trybem postępowania jest złożenie powództwa przeciwegzekucyjnego opozycyjnego, a nie jak to się notorycznie zdarza skargi na czynność komornika. Identycznie należy działać w sytuacji, gdy wierzyciel przez długi czas czekał z wszczęciem postępowania egzekucyjnego i należność uległa przedawnieniu.

Powództwo przeciwegzekucyjne można wnieść w zasadzie w każdym czasie, datą graniczną upływu terminu do jego wniesienie jest wyegzekwowanie świadczenia. Po zapłacie całej należności wytoczenie powództwa staje się bezprzedmiotowe. Pozew należy złożyć do sądu, w którego okręgu prowadzi się egzekucję.

Drugie. Powództwo przeciwegzekucyjne ekscydencyjne może zostać wytoczone tylko przez osobę, która nie jest dłużnikiem w danym postępowaniu. Zgodnie z art. 841 kpc osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. Właśnie to powództwo ma zastosowanie w opisanej na wstępie sytuacji. Gdy należąca do was rzecz znajduje się we władaniu dłużnika a następnie została zajęta przez komornika w toku postępowania egzekucyjnego to jedynym środkiem służącym do uniemożliwienia jej sprzedaży jest wniesienie tego powództwa. Wbrew pozorom, zajęcie rzeczy stanowiących własność osób trzecich jest dość powszechne. Komornik prowadzący czynności egzekucyjne w siedzibie lub miejscu zamieszkania dłużnika może zająć wszystkie ruchomości znajdujące się w jego władaniu. Jeżeli zatem dłużnik prowadzi zakład naprawczy, to znajdująca się na terenie zakładu wasza łódź zostanie zajęta. Tak samo gdy dłużnik pożyczy od was betoniarkę lub inne narzędzia lub urządzenia. Na szczęście zgodnie z art. 847 kpc dłużnik musi podać komornikowi, które rzeczy do niego nie należą a stanowią własność innych osób, wraz z nazwiskami tych osób i ich adresami. Jeżeli dłużnik zaniecha przekazania tych informacji komornikowi, wówczas odpowiada wobec tych osób za ewentualne szkody, które powstaną. Komornik po otrzymaniu danych zawiadomi wszystkie osoby o możliwości wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego ekscydencyjnego czyli powództwa o zwolnienie rzeczy spod zajęcia.

Od tego czasu macie Państwo jeden miesiąc na wytoczenie powództwa. Jeżeli dłużnik poinformował was o zajęciu wcześniej niż otrzymaliście informacje od komornika, wówczas termin zaczyna biec od tego dnia. Nie jest istotne oficjalne otrzymanie zawiadomienia ale rzeczywiste dowiedzenie się o zajęciu, dlatego informacje uzyskane telefoniczne czy mailowe również są wystarczające. Bardzo ważne jest dotrzymanie terminu do wniesienia pozwu, ponieważ jest to termin, którego nie można ani przedłużyć ani przywrócić. Jeżeli termin zostanie przekroczony wówczas sąd odrzuci pozew. Nie będzie miało wówczas znaczenia jak oczywiste jest to, kto jest rzeczywistym właścicielem zajętego ciągnika. Dlatego, też trzeba się dobrze zastanowić czy jest podstawa do wytoczenia powództwa i nie zwlekać z nim. Należy zauważyć, że złożenie skargi na czynność komornika nie będzie w takim przypadku zasadne. Skarga zostanie oddalona jako bezpodstawna. Stracicie tylko czas a termin do złożenia powództwa może bezpowrotnie upłynąć.

Rozpatrzenie pozwu przez sąd zajmuje czas, może się zdarzyć sytuacja, że komornik nie będzie miał wiedzy o złożonych przez was powództwie i w międzyczasie dokona sprzedaży rzeczy. Aby uniknąć takiej sytuacji należy wraz z pozwem o zwolnienie rzeczy spod egzekucji złożyć wniosek o zabezpieczenie tego powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego co do tej konkretnej rzeczy. Wówczas sąd wyda postanowienie o zawieszeniu postępowania i doręczy je Państwu, waszym obowiązkiem będzie dostarczenie tego postanowienia do komornika.

Powództwo należy wytoczyć przed sąd, w którego okręgu prowadzi się egzekucję a zatem najczęściej przed sąd, w którego okręgu znajduje się rzecz.

Mam nadzieje, że to syntetyczne ujęcie ułatwi Państwu ocenę jaka sytuacja miała miejsce i dobór odpowiedniego środka procesowego. Proszę jednak pamiętać, że omówione instytucje prawne są nadzwyczaj skomplikowane i często sprawiają trudności nawet profesjonalistom.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *