Ile razy jadąc autem słyszałaś zachęcające spoty reklamowe na temat dotacji dla przedsiębiorstw? Miły głos mówił o ogłoszonych konkursach lub możliwości sfinansowania rozwoju Twojej firmy, a ty już widziałeś oczami wyobraźni strumień pieniędzy płynący w Twoim kierunku. A może od wielu lat nosisz się z zamiarem dużej inwestycji lub innowacyjnym pomysłem, ale jakoś trudno znaleźć środki na sfinansowanie tego pomysłu? W zalewie informacji o możliwościach finansowania pomysłów można się naprawdę zgubić, a więc dziś kilka twardych faktów i kilka podpowiedzi, jak sobie w tym ogromie danych poradzić.
„Słyszałem, że są fundusze unijne …..
Jest rok 2017 i w zasadzie od blisko 1,5 roku ogłaszane są regularne konkursy na dotacje wspierające przedsiębiorców. Środki te dostępne są w ramach krajowych i regionalnych programów operacyjnych. O tym, z jakich środków można skorzystać często decydują:
1. charakter przedsięwzięcia – jeśli są to potrzeby inwestycyjne, powinniśmy szukać wsparcia w programach finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, np. Programach Regionalnych (RPO) każdego województwa oraz w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój (PO IR), a jeśli chcielibyśmy wysłać naszych pracowników na specjalistyczne szkolenia – dofinansowanie ponownie znajdziemy w RPO, ale w działaniach poświęconych projektom miękkim, finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Z kolei szereg działań ukierunkowanych na rozwój strategiczny przedsiębiorstw, wsparcie opracowania planów rozwojowych, doradztwo i wparcie budowania przewagi konkurencyjnej dostępne jest w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój (POWER, Działanie 2.2.). Warto w tym zakresie skorzystać z wyszukiwarki dostępnej na stronie internetowej: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/wyszukiwarka/
2. miejsce realizacji projektu – tu szczególne obostrzenia mają programy regionalne, gdyż kierowane są do podmiotów działających i realizujących projekty na terenie konkretnego województwa. A więc, jeśli chcesz skorzystać z RPO Województwa Zachodniopomorskiego, bo na przykład pasuje Ci zakres dostępnych źródeł finansowania, powinieneś swój projekt osadzić właśnie w tym województwie. Do tego w zapisach regulaminów konkursowych znaleźć można warunki, że dane przedsiębiorstwo musi być zarejestrowane w konkretnym regionie i prowadzić tam działalność minimum przez 6 miesięcy przed momentem złożenia wniosku.
3. wartość naszego projektu i wartości dostępnej dotacji – w wielu konkursach określone są minimalne wartości projektu, np. 50 tys. PLN lub wartości maksymalne, np. 10 mln PLN, a więc już na starcie możemy określić, czy nasz pomysł w ogóle kwalifikuje się do dotacji. Na przykład w wielu przypadkach projekty o wartości ok. 30 tys. PLN nie nadają się do dotacji w ogóle, ale podobnie może być z projektami o wartości nawet 500 tys. PLN, ponieważ rachunek korzyści i kosztów może nam wyjść ujemnie (Szczegóły sprawdź w niebieskiej ramce). Kolejnym kryterium jest możliwa do pozyskania dotacja określana procentowo lub kwotowo, np. nie więcej niż 3 mln PLN. Wartość dotacji uzależniona jest od:
a. typu przedsiębiorstwa, jakim jesteśmy. Preferencyjne traktowany jest sektor małych i średnich przedsiębiorstw (MSP, w tym mikroprzedsiębiorstwa) i generalna zasada jest taka, że im mniejsze przedsiębiorstwo, tym może liczyć na wyższą wartość wsparcia, np. w województwie zachodniopomorskim mikroprzedsiębiorstwo może liczyć na 55% dofinansowania wartości kosztów kwalifikowanych (spełniających kryteria wytycznych programowych), ale już w województwie lubelskim będzie to aż 70%. W tym zakresie, w odniesieniu do projektów wspierających rozwój regionalny, warto sięgnąć do Mapy pomocy regionalnej na lata 2014 – 2020 zatwierdzonej przez Komisję Europejską dostępnej tu: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-14-180_pl.htm
b. rodzaju uzyskiwanego wsparcia – inwestycje w przedsiębiorstwach finansowane z pomocy regionalnej będą miały inny poziom wsparcia (np. dla mikroprzedsiębiorstwa – 35% w Warszawie oraz nawet 70% w województwach położonych na wschodniej ścianie Polski) niż projekty finansowane z pomocy de minimis (np. 85% dofinansowania) lub pomocy na badania i rozwój (np. 50 % w przypadku badań przemysłowych, 25% w przypadku eksperymentalnych prac rozwojowych).
Szczegółowe dane co do wartości dofinansowania i wymogów w zakresie wartości projektu znajdziesz zawsze w ogłoszeniu o konkursie i regulaminie konkursu.
…Na co można je dostać?
Wsparcie dotacyjne przedsiębiorczości w latach 2014 – 2020 skupia się głównie na:
1. Prowadzeniu działalności badawczo-rozwojowej, której efektem mają być nowe technologie (Działanie 1.1 RPO WZ lub Działanie 1.1 POIR);
2. Budowie i rozwoju działów badawczo-rozwojowych w przedsiębiorstwach – Działanie 1.2 RPO WZ, Działanie 2.1 POIR;
3. Wprowadzaniu na rynek wysokich innowacji – wdrażanie wyników prac B+R, technologii opatentowanych, innowacyjnych produktów i usług głównie w obszarze inteligentnych specjalizacji regionalnych lub krajowych inteligentnych specjalizacji – Działanie 1.4 i 1.5 RPO WZ, Poddziałanie 3.2.1 POIR;
4. Tworzeniu nowych miejsc pracy poprzez wsparcie inwestycji początkowych – np. w inwestycje typu greenfield – Działanie 1.6 RPO WZ;
5. Wspieraniu wdrażania rozwiązań z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych (tzw. TIK), ale nie we wszystkich województwach można na nie uzyskać dofinansowanie – np. w województwie zachodniopomorskim mogą być tylko elementem projektów z pkt. 1 – 4, a w województwie śląskim mogą stanowić osobny typ projektów (Działanie 3.3 RPO Śląskie);
6. Inwestycjach w odnawialne źródła energii – Działanie 2.10 RPO WZ;
7. Rozwój eksportu – Działanie 1.15 RPO WZ, Poddziałanie 3.3.3 POIR;
8. Rozwoju kapitału ludzkiego – dofinansowanie szkoleń i kursów dla pracowników przedsiębiorstw – Działanie 6.1, 6.2 i 6.4 RPO WZ.
Jak widać z powyższej listy, kluczowym elementem projektów „pod dotacje” w latach 2014 – 2020 jest innowacyjność. Mimo, że znamy to pojęcie z poprzedniego okresu programowania, teraz nabrało ono nowego znaczenia. Chodzi o wysoką innowacyjność, opartą na wdrażaniu nowej myśli technologicznej wytworzonej przez przedsiębiorstwa we współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi lub na zaimplementowaniu patentów, czy rozwiązań technologicznych zakupionych przez przedsiębiorstwa i na ich podstawie uruchomieniu produkcji nowoczesnych produktów lub świadczeniu innowacyjnych usług. Kluczową rolę odgrywa tu pojęcie regionalnych i krajowych specjalizacji, zawężone jeszcze do pojęcia inteligentnych specjalizacji. Mówiąc prostym językiem, chodzi o branże, które zostały uznane na poziomie kraju lub danego regionu jako posiadające największy potencjał rozwojowy, w których ma być koncentrowane wsparcie finansowe. W przypadku województwa zachodniopomorskiego są to: biogospodarka, działalność morska i logistyka, usługi przyszłości, turystyka i zdrowie, przemysł metalowo-maszynowy.
Jak nie dotacja, to co?
W wielu wypadkach, gdy nie ma możliwości skorzystania z dotacji na rozwój przedsiębiorczości, warto sięgnąć po preferencyjne pożyczki kredyty oraz poręczenia, czyli instrumenty finansowe, w większości wypadków dostępne w ramach inicjatywy JEREMIE. Przedsiębiorcy często podchodzą do nich jak do jeża, ponieważ środki te należy zwrócić, ale …. nie taki diabeł straszny, jak go malują. Instrumenty zwrotne mają dużą przewagę nad dotacjami, głównie w zakresie czasu otrzymania środków (przy dotacji proces trwa około 9 miesięcy, przy pożyczce środki na koncie możesz mieć w ciągu 1 miesiąca) oraz łatwości uzyskania środków. Ponadto, instrumenty zwrotne charakteryzują się:
1. szerszym zakresem wsparcia – możesz sfinansować środki obrotowe w firmie, czego nie zrobisz z wykorzystaniem dotacji. Do tego możesz kupić samochód do firmy, a z kolei w ramach dotacji, finansowanie środków transportu jest niemożliwe;
2. większą dostępnością – praktyka pokazuje, że aby uzyskać dotację, przedsiębiorstwo musi mieć już dobrą pozycję rynkową – funkcjonować co najmniej 12 miesięcy i mieć dobre wyniki finansowe, własną historię i osiągnięcia. Musi być zatem podmiotem silnym, zdolnym obsłużyć dotację, co jest procesem skomplikowanym. Ale przede wszystkim musi być podmiotem wiarygodnym, z dużym potencjałem rozwojowym, spełniającym kryteria innowacyjności i finansowe, które decydują o punktacji przyznawanej projektowi, a więc ostatecznie również miejscu na liście rankingowej. Pożyczki szczególnie polecam startującym przedsiębiorcom, ponieważ oprócz 40 tys. PLN na założenie działalności (dostępnych w ramach projektów szkoleniowo-doradczych), czy też ok. 20 tys. PLN dostępnych z Urzędów Pracy trudno o ofertę innych dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Osoby, które dopiero myślą o uruchomieniu firmy, zachęcam do skorzystania z programu Wsparcie w Starcie, ponieważ można w nim uzyskać obecnie 81 100,80 PLN, przy oprocentowaniu na poziomie 0,44%.
Niektóre pożyczki dostępne są za prawdziwe ZERO, prawie jak w reklamie Media Markt, ale nie ma w nich ukrytych kosztów ubezpieczeń. A jeśli nie uda nam się trafić na „0”, to i tak możemy otrzymać środki na korzystnych warunkach, lepszych niż oferta banków komercyjnych.
Jak widzisz, możliwości jest wiele, trzeba tylko uważnie czytać dokumenty i ogłoszenia o konkursach.
